یکی از مهم‌ترین و درعین‌حال چالش‌برانگیزترین بخش‌های قراردادهای مشارکت در ساخت، تعیین دقیق مصالح و متریال مورد استفاده در پروژه است. این فهرست، فراتر از یک سند رسمی، نقش کلیدی در تضمین کیفیت نهایی ساختمان و ایجاد اطمینان خاطر برای مالکین ایفا می‌کند. تصور کنید در قراردادی، نوع و برند سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی به طور دقیق مشخص نشده باشد؛ در این صورت، در طول فرایند ساخت، احتمال بروز اختلاف نظر و مشکل وجود خواهد داشت.
برای پیشگیری از چنین مشکلاتی و داشتن دیدی روشن از مشخصات کلی ساختمان در زمان تنظیم قرارداد، توصیه می‌شود تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
در این مقاله، به بررسی نکات کلیدی در مورد ویژگی‌های کلی بنا و فهرست متریال در قرارداد مشارکت در ساخت می‌پردازیم. این نکات، شما را در تنظیم یک قرارداد جامع‌تر و کارآمدتر یاری خواهند کرد.
توافق در خصوص متریال
در پروژه مشارکت در ساخت، انتخاب مصالح ساختمانی یکی از ارکان اصلی است که باید بادقت و توافق طرفین تعیین شود. این انتخاب، باتوجه‌به ویژگی‌های خاص هر پروژه، اهمیت ویژه‌ای دارد و در واقع، هسته اصلی توافقات را تشکیل می‌دهد.
تعیین کیفیت مصالح مورد استفاده و متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، روش‌های گوناگونی دارد. بااین‌حال، شرایط تحریم کنونی در ایران، محدودیت‌هایی را برای سازندگان در انتخاب مصالح ایجاد کرده است.
باوجود این محدودیت‌ها، منطقی به نظر نمی‌رسد که سازندگان، به‌منظور صرفه‌جویی اندک در هزینه‌ها، از مصالح نامرغوب استفاده کنند و ارزش و اعتبار ملک خود را به خطر اندازند. استفاده از مصالح نامرغوب، در نهایت منجر به کاهش قیمت فروش و بدنامی پروژه در مقایسه با سایر پروژه‌های مشابه خواهد شد؛ بنابراین، انتظار می‌رود که تعداد سازندگانی که حاضر به پذیرش چنین ریسکی باشند، بسیار اندک باشد.
باتوجه‌به شرایط کنونی و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، تعیین دقیق برند و مارک مشخص برای مصالح ساختمانی در قراردادها با چالش‌هایی مواجه است. در حال حاضر، کمتر سازنده‌ای حاضر به پذیرش تعهدی است که مستلزم تهیه کالاهای تحریم شده از طریق قاچاق، خرید با قیمت‌های گزاف از بازار آزاد یا استفاده از برندهای جعلی باشد.
مطالعه بیشتر: چالش ها و خطرات مشارکت در ساخت
راهکار دیگری که وجود دارد، استفاده از عبارت کلی “مصالح درجه یک ایرانی” در قرارداد است. این روش به سازنده انعطاف‌پذیری بیشتری می‌دهد و از تحمیل هزینه‌های اضافی ناشی از محدودیت‌های مربوط به برندهای خاص جلوگیری می‌کند. همچنین، ازآنجاکه سازنده با این روش تحت‌فشار نیست، احتمال کاهش کیفیت کار برای جبران هزینه‌ها کاهش می‌یابد. بااین‌حال، این سطح از آزادی عمل ممکن است برای مالکان ریسک‌هایی به همراه داشته باشد.
بهترین راهکار پیشنهادی، ترکیبی از این دو روش است. در این روش، ابتدا برند یا مارک مورد توافق برای مصالح در قرارداد ذکر می‌شود. سپس، قیدی اضافه می‌گردد مبنی بر اینکه در صورت نایاب شدن یا افت کیفیت برند مورد توافق، امکان استفاده از مصالح مشابه با تأیید مالک وجود خواهد داشت.
لازم به ذکر است که تغییر برند مورد توافق تنها در صورتی امکان‌پذیر است که سازنده بتواند به طور مستند و قابل‌قبول، نایاب شدن یا کاهش کیفیت مصالح اولیه را اثبات کند.
نکات تعیین لیست مصالح در قرارداد مشارکت در ساخت
نکته 1: در مواردی که در فهرست مصالح، واژه “مشابه” به کار رفته است، منظور استفاده از مصالحی است که از نظر کیفیت، مقدار و قیمت، با مصالح اصلی برابر یا بهتر باشند. همچنین، در تعیین ویژگی‌های کیفی و کمی مصالح جایگزین، باید عرف و استانداردهای رایج در منطقه مورد نظر نیز در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر، مصالح جایگزین باید با شرایط و انتظارات عمومی منطقه سازگار باشند. این موضوع نقش مهمی در تدوین فهرست مصالح و در نهایت، تعیین دقیق متریال در قرارداد مشارکت در ساخت ایفا می‌کند.
نکته 2: چنانچه نام تجاری مشخصی در فهرست مصالح ذکر شده باشد، اما در بازار ایران در دسترس نباشد، تولیدکننده مجاز است از برند جایگزین مشابه استفاده کند. این جایگزینی، منوط به کسب موافقت کتبی مالکین و تایید نهایی ناظر معمار پروژه خواهد بود. در صورتی که قیمت یک برند مشخص در بازار افزایش یابد، این موضوع تأثیری در توانایی سازنده برای تامین آن نخواهد داشت.
مالکان موظف هستند ظرف 48 ساعت پس از اعلام سازنده، نظر خود را در این خصوص ارائه دهند. در غیر این صورت و برای جلوگیری از تاخیر در اجرای قرارداد، یک برند مشابه با رعایت شرایط مندرج در تبصره 1 همین ماده، تعیین و جایگزین خواهد شد.
نکته 3: تغییرات قیمت مصالح ساختمانی مندرج در فهرست مصالح، به هیچ وجه بر کیفیت و مقدار مصالح مصرفی پروژه تأثیری نخواهد گذاشت و هیچگونه مسئولیتی را برای کارفرما ایجاد نمی‌کند. به عبارت دیگر، کارفرما تعهدی در قبال افزایش قیمت مصالح مندرج در فهرست نداشته و ملزم به پرداخت هزینه مازاد بر آن نخواهد بود.
نکته 4: پیمانکار موظف است هرگونه نقص یا ایرادی را که از سوی کارفرما (نماینده مالکین) در مصالح و اجرای کار، مغایر با مشخصات فنی پیوست قرارداد، به او اعلام می‌شود، بلافاصله پذیرفته و نسبت به رفع آن اقدام نماید.
نکته 5: مالکان (طرف اول) می‌توانند پس از امضای قرارداد و پیش از شروع بخش مربوطه یا خرید مصالح اولیه، در نوع و مشخصات مصالح ذکر شده در قرارداد و پیوست‌های آن تغییراتی ایجاد کنند.
این تغییرات باید به گونه‌ای باشند که خللی در روند اجرای ساخت و ساز ایجاد نکرده و با سایر بخش‌ها نیز تداخلی نداشته باشند. در صورتی که این تغییرات منجر به افزایش قیمت مصالح شود، مابه‌التفاوت هزینه خرید مصالح جدید توسط مالکان به پیمانکار (طرف اول قرارداد) پرداخت خواهد شد. پیمانکار موظف است این تغییرات را پذیرفته و اجرا نماید.
نکته 6: سازنده (پیمانکار) موظف است در ساخت تمامی واحدهای مسکونی، از مصالح یکسان و با کیفیت مشابه استفاده نماید. این یکنواختی باید در تمام طبقات رعایت شده و بر اساس نقشه‌های ساختمانی و تیپ‌بندی‌های مشخص‌شده در آن‌ها اعمال گردد.
چنانچه هر یک از مالکین، خواهان استفاده از مصالحی متفاوت و با کیفیت بالاتر نسبت به مصالح تعیین‌شده برای کل ساختمان باشند، تأمین و پرداخت هزینه‌های مازاد ناشی از این تغییر، بر عهده شخص مالک خواهد بود.
لیست متریال مشارکت در ساخت چه مواردی را شامل می‌شود؟
لیست متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، یک فهرست جامع از تمام مصالح و تجهیزاتی است که برای تکمیل پروژه ساختمانی مورد نیاز است. این لیست معمولاً بسیار دقیق و جزئی بوده و شامل موارد زیر می‌شود:
مصالح ساختمانی
سیمان، گچ، آهک، شن، ماسه، آجر، بلوک سیمانی، میلگرد، تیرآهن، ورق‌های فلزی، لوله‌های فلزی و پلاستیکی، عایق‌های رطوبتی و حرارتی، کاشی و سرامیک، سنگ‌های ساختمانی (نما، کف، پله)، چوب و MDF، رنگ و پوشش‌های ساختمانی، شیشه و آینه.
تأسیسات برقی
سیم و کابل، لوله‌های برق، جعبه‌تقسیم، کلید و پریز، فیوز، محافظ جان، روشنایی (لامپ، چراغ، پروژکتور)، تابلو برق، سیستم اعلام و اطفای حریق، سیستم آنتن مرکزی، سیستم تلفن و اینترنت، سیستم صوتی و تصویری.
مشخصات تأسیسات برقی در لیست متریال یا لیست مصالح
یکی دیگر از جنبه‌های حیاتی در هر پروژه ساختمانی، تهیه فهرست دقیق و جامع از مصالح مورد نیاز برای تأسیسات الکتریکی است. این فهرست، فراتر از یک لیست ساده بوده و نقش کلیدی در برآورد هزینه‌ها، تضمین مرغوبیت و تسهیل فرایند اجرا ایفا می‌کند. مشخصات فنی دقیق مصالح الکتریکی، اطلاعات ضروری را برای تعیین بودجه اولیه، انتخاب مواد باکیفیت و نظارت بر نصب صحیح آن‌ها فراهم می‌کند.
توجه داشته باشید که تعیین دقیق متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، به‌ویژه مصالح الکتریکی، از بروز اختلافات آتی جلوگیری می‌کند و طرفین قرارداد را ملزم به رعایت استانداردها و کیفیت مورد توافق می‌سازد.
به‌منظور طراحی دقیق و تهیه نقشه‌های فاز دو (تفصیلی)، نقشه‌های اجرایی، نقشه‌های «چون ساخت» (As-Built)، و همچنین مراحل تهیه مصالح، نصب، راه‌اندازی و آزمایش تأسیسات الکتریکی، رعایت نکات زیر الزامی است:
- مقررات ملی ساختمان: مباحث سیزدهم و پانزدهم این مجموعه، به ترتیب به طرح و اجرای تأسیسات برقی و آسانسورها و پله‌های برقی اختصاص دارند.
- مشخصات فنی و اجرایی عمومی تأسیسات برقی: این مشخصات که در نشریه‌های شماره ۱-۱۱۰ و ۲-۱۱۰ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور منتشر شده‌اند، راهنمایی‌های جامعی در زمینه اجرای تأسیسات برقی ارائه می‌دهند.
- استاندارد IEC 60364: این استاندارد بین‌المللی نیز به‌عنوان مرجعی معتبر در زمینه تأسیسات الکتریکی ساختمان‌ها شناخته می‌شود.
در مواردی که در این مشخصات خصوصی به موضوع خاصی اشاره نشده باشد، مفاد مستندات فوق‌الذکر ملاک عمل قرار خواهد گرفت. شایان‌ذکر است، در صورت بروز هرگونه تعارض یا ابهام بین مستندات، اولویت با استفاده از مصالح باکیفیت بالاتر و اجرای دقیق‌تر تأسیسات خواهد بود.
لوله‌ها و سینی‌های برق
- لوله‌هایی که در داخل دیوار یا سقف کار گذاشته می‌شوند، باید از جنس PVC نیمه‌سخت و دارای استاندارد باشند.
- لوله‌هایی که بر روی سطح دیوار یا سقف نصب می‌شوند، باید از جنس گالوانیزه گرم باشند تا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم باشند.
- استفاده از هرگونه لوله پلاستیکی غیراستاندارد و لوله‌خرطومی پلاستیکی در سیستم برق‌رسانی، به دلیل مسائل ایمنی و دوام، اکیداً ممنوع است.
- این تجهیزات که برای نگهداری و هدایت کابل‌ها استفاده می‌شوند، باید از جنس گالوانیزه گرم بوده و توسط تولیدکنندگان معتبر ساخته شده باشند.
- تمام ساپورت‌ها و متعلقات مربوط به سینی‌ها و نردبان‌های کابل نیز باید از جنس گالوانیزه گرم باشند تا از خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت شوند.
قوطی کلید و پریز و جعبه تقسیم
در اجرای تأسیسات الکتریکی، استفاده از قوطی‌های PVC نیمه‌سخت برای کلید و پریزهای توکار و قوطی‌های گالوانیزه مرغوب برای نمونه‌های روکار ضروری است. همچنین، لوله‌های برق باید با بوشن‌های برنجی به جعبه‌تقسیم متصل گردند و نصب کلید و پریزها باید بدون استفاده از شاخک یا پیچ و به‌صورت مستقیم در قوطی انجام شود تا ایمنی و دوام سیستم تضمین گردد.
سیم‌کشی و اتصالات الکتریکی
به‌منظور اطمینان از ایمنی، کارایی و انطباق با مقررات، رعایت دقیق استانداردهای زیر در سیم‌کشی و نصب تجهیزات الکتریکی ضروری است:
مشخصات سیم و کابل:
- در متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، تمامی سیم‌های برق با سطح مقطع 1.5 و 2.5 میلی‌متر مربع، باید از نوع افشان با روکش PVC و با رنگ‌های متنوع و مطابق با استانداردهای کارخانجات معتبر تهیه شوند.
- رعایت دقیق رنگ‌بندی سیم‌ها، به‌ویژه برای سیم‌های ارت (حفاظتی) و نول (خنثی)، مطابق با مقررات ملی ساختمان و استانداردهای مربوطه، الزامی است.
- سیم‌ها و کابل‌های مورد استفاده در سیستم‌های جریان ضعیف باید از نوع مرغوب و دارای استانداردهای کیفی معتبر باشند.
اتصالات سیم:
- اتصال تمامی سرسیم‌های افشان باید با استفاده از لحیم‌کاری مناسب یا سرسیم‌های پرسی مخصوص و استاندارد انجام شود.
- اتصال سیستم‌ها به یکدیگر باید صرفاً از طریق ترمینال‌های پیچی با برند معتبر صورت گیرد.
- استفاده از نوارچسب به‌عنوان عایق و اتصال‌دهنده در سیستم‌های الکتریکی به‌طورکلی ممنوع است.
- اتصال سیم‌ها به شینه تابلوها باید فقط با استفاده از پیچ و مهره‌های مناسب و استاندارد انجام شود.
ملاحظات ایمنی و فنی:
- به‌کاربردن سیم اتصال زمین (هادی حفاظتی) به‌جای سیم نول مجاز نیست. سیم نول باید به طور جداگانه و مجزا کشیده شود.
- تمامی سیم‌های درون لوله‌ها، شامل سیم‌های خنثی (نول) و حفاظتی (ارت)، باید به‌صورت کامل و بدون هیچگونه قطعی یا انشعاب، در طول لوله امتداد داشته باشند.
- تمامی سیم‌های مورد استفاده در داخل لوله‌های برق باید یک‌تکه و بدون هرگونه آسیب‌دیدگی و زدگی باشند.
- تمامی پریزها باید مجهز به اتصال ارت (حفاظت از جان) باشند.
- در محیط‌های مرطوب، استفاده از لوازم و تجهیزات با حداقل درجه حفاظت IP44 الزامی است تا از نفوذ آب و رطوبت جلوگیری شود.
انتخاب تجهیزات و لوازم:
- لوازم و تجهیزات مورد استفاده و شاسی‌ها باید از یک سازنده معتبر و شناخته شده و با برندهای مطرح جهانی؛ مانند اشنایدر الکتریک یا لگراند تهیه گردند.
- ترموستات‌ها و سوئیچ‌های مورد استفاده باید از نوع اصلی و با برندهای معتبر مانند زیمنس یا هانیول باشند.
کابل ها
کابل‌های فشارضعیف:
- کابل‌های فشارضعیف با هادی مسی باید دارای عایق و روپوش PVC باشند. این کابل‌ها باید از تولیدکنندگان معتبر داخلی نظیر کارخانجات خراسان، البرز یا ابهر تهیه شوند.
- استفاده از کابل‌های قدرت بدون روپوش و عایق PVC مجاز نیست، مگر در شرایط خاص که دلایل فنی کافی برای استفاده از آن‌ها وجود داشته باشد و مجوزهای لازم از مراجع ذی‌صلاح اخذ شده باشد. این موضوع، به‌عنوان یکی از موارد مهم مربوط به کیفیت متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، باید به‌دقت مدنظر قرار گیرد.
کابل‌های فشار متوسط:
- کابل‌های فشار متوسط باید از نوع XLPE با هادی مسی باشند. کارخانه‌های البرز و ابهر از جمله تولیدکنندگان برتر این نوع کابل در داخل کشور هستند.
چراغ‌ها و تأمین روشنایی
- استفاده از چراغ‌های فلورسنت با رنگ کوره‌ای مرغوب و سیم‌کشی با عایق نسوز، تولید شده توسط شرکت‌های معتبر داخلی نظیر مازی نور، جهان نور و حمید، در اولویت قرار دارد.
- چراغ‌های رشته‌ای مورد استفاده باید دارای سرپیچ چینی باکیفیت و سیم‌کشی نسوز بوده و از محصولات شرکت جهان نور تأمین گردند.
- این نوع چراغ‌ها نیز ترجیحاً از برندهای مازی نور یا جهان نور تهیه خواهند شد.
- درصورتی‌که چراغ‌های ذکر شده در بالا به دلایل فنی یا محدودیت‌های پروژه، نتوانند نیازهای روشنایی را به طور کامل برآورده سازند، استفاده از چراغ‌های خارجی با برندهای معتبر نظیر فیلیپس یا تریلوکس، پس از تأیید مهندس ناظر، مجاز خواهد بود.
- برای روشنایی استخر، استفاده از چراغ‌های ۱۲ ولت ساخت کشورهای خارجی با برندهای شناخته شده مانند تورن و فیلیپس الزامی است.
سیستم اتصال به زمین
- با استفاده از سیم مسی و اتصالات جوش انفجاری، اسکلت ساختمان به طور کامل هم‌بند شود.
- چاه ارت با الکترود و اتصالات جوشی مناسب (مطابق با مقررات ملی) و حوضچه اندازه‌گیری، ایجاد شود.
- از الکترودهای فولادی با روکش مسی برای افزایش کارایی سیستم اتصال زمین استفاده شده و مطابق نقشه‌ها نصب شوند.
- تمامی اتصالات هادی‌ها و الکترودها با استفاده از جوش انفجاری انجام شده و مورد تأیید ناظر قرار بگیرد.
تابلوهای برق
- این تابلوها باید توسط شرکت‌های تابلوسازی معتبر و با بهره‌گیری از رنگ کوره‌ای یا الکترواستاتیک تولید شوند. ضخامت ورق مورد استفاده برای تابلوهای دیواری می‌بایست حداقل 1.5 میلی‌متر و برای تابلوهای ایستاده حداقل 2.5 میلی‌متر باشد. همچنین، کلیه لوله‌ها باید از جنس کروم انتخاب شده و پیچ و مهره‌ها از نوع گالوانیزه باشند تا از خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت گردند.
- ظرفیت شمش‌های فاز در تابلو، معادل دوبرابر جریان نامی کلیدهای نصب شده باشد. شمش‌های ارت و نول نیز به‌صورت جداگانه تعبیه شده و سطح مقطع آن‌ها نصف شمش‌های فاز در نظر گرفته شود. همچنین برای اتصال مطمئن و ایمن، به تعداد شمش‌های نول و ارت، پیچ و مهرة مناسب در شینه‌های مربوطه استفاده گردد.
- از کلیدهای اتوماتیک، مینیاتوری، کنتاکتورها و سایر قطعات صرفاً از برندهای معتبر لگراند، تله مکانیک و اشنایدر الکتریک استفاده نمایید. ارائه گواهی اصالت کالا برای تمامی قطعات الزامی است. خازن‌های مورد استفاده باید از نوع درجه یک و از برندهای معتبر دوکاتی یا زیمنس باشند.
- تابلوهای ایستاده باید دارای روشنایی داخلی باشند. ترمینال‌های ورودی و خروجی فیدرها در قسمت پایین تابلو قرار گیرند. صفحات پشتی تابلو باید برای دسترسی آسان به تجهیزات داخلی، قابلیت باز شدن داشته باشند.
- درب‌ها باید با لولای مقاوم و قفل‌های سوئیچی یکسان (باقابلیت باز شدن با یک کلید) مجهز شده و علاوه بر قفل، دارای چفت نیز باشند.
- تابلوها باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی IEC و مشخصات فنی پروژه ساخته شوند.
- تابلوهای فشار متوسط از نوع کشویی و از برندهای معتبر مانند زیمنس یا ABB و مطابق نقشه‌ها و مشخصات مربوطه تهیه شوند.
آسانسور
تمامی آسانسورهای نصب شده در ساختمان، باید مطابق با ضوابط و مقررات ملی ساختمان، به‌ویژه مبحث پانزدهم مربوط به آسانسورها و پله‌های برقی و همچنین استاندارد اروپایی EN، طراحی و اجرا شوند. تعداد و مشخصات دقیق هر آسانسور نیز باید مطابق با نقشه‌های مصوب باشد. انتخاب درست متریال در قرارداد مشارکت در ساخت این تأسیسات، نقشی حیاتی در طول عمر، بازدهی و هزینه‌های نگهداری سیستم ایفا می‌کند.
حداقل ویژگی‌های مورد نیاز برای آسانسورها در ادامه ذکر شده است. لازم به ذکر است که آسانسورهای این پروژه، از محصولات شرکت معتبر KONE اسپانیا انتخاب شده‌اند.
بانک خازن
- خازن‌های مورد استفاده باید دارای ولتاژ نامی 380 یا 500 ولت و فرکانس 50 هرتز بوده و مطابق با استانداردهای IEC مورد آزمایش قرار گیرند. همچنین، تلفات داخلی این خازن‌ها باید به حداقل برسد.
- اتصالات خازن باید به‌گونه‌ای آب‌بندی شوند که در برابر عوامل محیطی مختلف مقاوم باشند. محفظه خازن و تمامی اجزای فلزی در معرض هوا باید در برابر زنگ‌زدگی، خوردگی و سایر عوامل مخرب، مقاوم‌سازی شوند.
- محفظه فلزی خازن باید دارای ترمینال مناسب برای اتصال به زمین باشد تا از ایجاد ولتاژ ناخواسته در بدنه جلوگیری شود.
- دستگاه تثبیت‌کننده ولتاژ (رگولاتور) باید از نوع الکترونیکی هوشمند با بدنه (تابلو) به ضخامت حداقل 1.5 میلی‌متر و ولتاژ اسمی 380/220 ولت، فرکانس 50 هرتز و قدرت قطع حداقل 2500 ولت آمپر باشد؛ همچنین، دستگاه باید مجهز به کلید سلکتور سه حالته (اتوماتیک، خاموش، دستی) برای انتخاب نحوه عملکرد باشد تا کنترل و حفاظت مناسبی از تجهیزات فراهم آید.
- در صورت امکان، از برندهای معتبر خارجی مانند SIEMENS و FRAKO استفاده شود.
سیستم برق‌گیر
به‌منظور حفاظت از ساختمان و تجهیزات در برابر صاعقه، یک سیستم برق‌گیر الکترونیکی با مشخصات فنی و شعاع پوشش تعیین شده در نقشه‌های طراحی، نصب و راه‌اندازی می‌گردد. این سیستم به یک چاه ارت اختصاصی متصل می‌شود تا جریان الکتریکی ناشی از صاعقه را به طور ایمن به زمین منتقل کند.
تجهیزات مورد استفاده در این سیستم، باید از تولیدکنندگان جهانی باسابقه درخشان در این زمینه تهیه شوند. برندهای پیشنهادی برای این تجهیزات شامل فرانکلین (فرانسه)، هلیتا (سوئیس)، دلتا (فرانسه) و دووال میسین (فرانسه) می‌باشند. استفاده از این برندها در فهرست متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، تضمین‌کننده کیفیت و عملکرد مطلوب سیستم حفاظت در برابر صاعقه خواهد بود.
دیزل ژنراتور
- در متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، موتور دیزلی را از نوع چهار زمانه با دوازده سیلندر انتخاب کرده و از نمونه‌های معتبر شرکت‌هایی مانند DEUTZ MWM آلمان، CUMMINS یا VOLVO استفاده کنید. همچنین، سیستم سوخت‌رسانی آن را از نوع تزریق مستقیم در نظر بگیرید و سرعت چرخش موتور را 1500 دور در دقیقه و جهت آن را خلاف عقربه‌های ساعت (CCW) تنظیم کنید. برای خنک‌کاری موتور نیز، از سیستم خنک‌کاری با آب استفاده کرده و جهت افزایش راندمان، موتور را به سوپر شارژر مجهز نمایید.
- ژنراتور سه‌فاز را با ولتاژ خروجی 400/230 ولت و اتصال سیم‌بندی ستاره‌ای (Yn) طراحی کنید. ضریب توان را 0.8 در نظر بگیرید و اطمینان حاصل کنید که عملکرد مطلوبی در شرایط بارهای خازنی داشته باشد. همچنین، خنک‌سازی ژنراتور را با استفاده از پره‌های چرخشی هوا انجام دهید و آن را برای عملکرد در دمای محیط تا 40 درجه سانتی‌گراد تنظیم نمایید. درنهایت، فرکانس تولیدی را 50 هرتز قرار دهید و ولتاژ خروجی را در حالت عادی تا 5 درصد و در حالت سنکرون‌سازی (پارالل شدن با سایر ژنراتورها) تا 10 درصد قابل تنظیم سازید.
- عایق‌بندی روتور و استاتور را از نوع H/H انتخاب کرده تا در برابر حرارت بالا مقاوم باشد. روتور را به‌گونه‌ای بسازید که تا دمای 150 درجه سانتی‌گراد و استاتور تا دمای 140 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند. همچنین، درجه حفاظت ژنراتور را IP23 تعیین کنید تا در برابر ورود اجسام خارجی با قطر بزرگتر از 12.5 میلی‌متر و همچنین پاشش آب با زاویه کم، محافظت شود. درنهایت، این ژنراتور را از محصولات با کیفیت مشابه شرکت‌های زیمنس آلمان، لروی سومر فرانسه و یا استمفورد تهیه کنید.
- ژنراتور دیزلی باید به‌وسیله لرزه‌گیرهای استاندارد روی یک شاسی فولادی مقاوم و مستحکم نصب شود.
- تابلوی کنترل ژنراتور را از نوع خودکار (ACS) انتخاب کنید و آن را با کلیدهای قدرت چهار پل تجهیز نمایید. این کلیدها باید به موتور مجهز باشند تا امکان انجام فرمان از راه دور فراهم شود. همچنین، اطمینان حاصل کنید که امکان استارت دستی و قطع اضطراری ژنراتور با استفاده از این کلیدها وجود داشته باشد. برای نمایش و سنجش دقیق پارامترهای الکتریکی، ولت‌متر، آمپرمتر، فرکانس‌متر، کسینوس‌متر و کیلووات‌متر را بر روی تابلو نصب و تعبیه کنید. به‌علاوه، یک شارژر باتری به همراه ولت‌متر و آمپرمتر جریان مستقیم نیز در این سیستم لحاظ نمایید.
تأسیسات مکانیکی
لوله و اتصالات آب و فاضلاب، شیرآلات، پمپ آب، منبع آب، سیستم گرمایش (پکیج، رادیاتور، موتورخانه، شوفاژ)، سیستم سرمایش (کولر، اسپلیت، چیلر، فن کویل)، کانال‌های هوا، سیستم تهویه، آسانسور، گازرسانی (لوله، شیر، کنتور).
تجهیزات بهداشتی
توالت‌فرنگی و ایرانی، روشویی، دوش، وان، جکوزی، شیرآلات بهداشتی.
درب و پنجره
درب‌های ورودی و داخلی (چوبی، فلزی، ضدسرقت)، پنجره‌ها (آلومینیومی ، UPVC)، انواع شیشه (شیشه ساده، شیشه دوجداره، شیشه سکوریت و …).
نما و محوطه سازی
مصالح نما (سنگ، آجر، کامپوزیت)، رنگ نمای ساختمان، کف‌پوش محوطه، فضای سبز (گیاهان، چمن، درختان)، مبلمان فضای باز، نورپردازی محوطه.
یراق‌آلات
دستگیره، قفل، لولا، ریل، پیچ‌ومهره، چسب، درزگیر.
سیستم‌های انتقال آب در تأسیسات سرمایشی و گرمایشی
یک سیستم کارآمد برای انتقال آب سرد و گرم در ساختمان‌ها نیازمند تجهیزات با کیفیت و عملکرد مطلوب است. در این راستا، متریال در قرارداد مشارکت در ساخت نقش حیاتی ایفا می‌کند؛ زیرا انتخاب متریال مناسب می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کیفیت و دوام سیستم داشته باشد.
در زیر، به معرفی اجزای کلیدی این سیستم‌ها می‌پردازیم:
- پمپ‌های آب: پمپ‌ها می‌توانند به‌صورت زمینی یا خطی نصب شوند و معمولاً برندهای اروپایی به دلیل کیفیت و طول عمر بالا، در این زمینه پیشرو هستند.
- شیرآلات: استفاده از شیرآلات اروپایی به دلیل دقت بالا و مقاومت در برابر خوردگی، می‌تواند به افزایش طول عمر و کارایی سیستم کمک کند.
- منابع کویل‌دار: استفاده از منابع کویل‌دار با کیفیت بالا، راندمان حرارتی را افزایش داده و از رسوب‌گذاری و کاهش عمر مفید سیستم جلوگیری می‌کند.
سیستم تأمین آب سرد و گرم
بوستر پمپ‌ها، به‌ویژه مدل‌های تولید شده توسط شرکت‌های اروپایی، به دلیل کیفیت ساخت بالا و عملکرد قابل‌اعتماد، در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مورد توجه قرار می‌گیرند. استفاده از این تجهیزات، تضمین‌کننده عملکرد بهینه و کارآمد سیستم آب‌رسانی است.
لوله‌های مناسب برای سیستم‌های گرمایشی
به‌منظور ایجاد سیستم گرمایشی کارآمد و پایدار، انتخاب صحیح لوله‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ بدین منظور، در واحدهای مسکونی از لوله‌های پنج‌لایه نظیر محصولات “سوپرپایپ” و “نیوپایپ” به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و سهولت نصب استفاده خواهد شد، درحالی‌که برای رایزرها که نقش توزیع عمودی آب گرم بین طبقات را ایفا می‌کنند، از لوله‌های گالوانیزه سنگین‌وزن به‌منظور تضمین استحکام و طول عمر بالا در برابر فشار و شرایط محیطی سخت بهره‌گیری می‌شود.
سیستم اطفای حریق
در طراحی و اجرای سیستم‌های اطفای حریق، رعایت استانداردهای ایمنی و استفاده از تجهیزات با کیفیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ به همین منظور، استفاده از لوله‌های فولادی سیاه بدون درز برای لوله‌کشی سیستم الزامی است و تجهیزاتی نظیر سیستم‌های اطفای حریق خشک و تر، جعبه‌های آتش‌نشانی، کپسول‌های دی‌اکسیدکربن، و بوستر پمپ تأمین فشار، به دلیل کیفیت و انطباق با استانداردهای بین‌المللی، بهتر است از برندهای معتبر اروپایی تهیه شوند.
تجهیزات اصلی تصفیه و گرمایش استخر
تجهیزات اصلی برای تصفیه و گرمایش استخر، شامل پمپ‌ها، فیلترها و منابع کویل‌دار هستند که وظایفی حیاتی در گردش آب، حذف آلودگی‌ها و تنظیم دما ایفا می‌کنند؛ در این میان، برندهای اروپایی به دلیل کیفیت ساخت بالا، طول عمر زیاد و راندمان کاری مناسب، گزینه‌ای مطمئن برای تضمین عملکرد پایدار و حفظ کیفیت آب استخر به شمار می‌روند.
این انتخاب‌ها اغلب به‌صورت شفاف در قراردادهای مشارکت در ساخت ذکر می‌شوند، چرا که تعیین متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، از جمله تجهیزات استخر، تأثیر مستقیمی بر کیفیت نهایی پروژه و رضایت طرفین دارد.
سیستم‌های تهویه
در ساختمان‌ها، سیستم‌های تهویه نقش مهمی در حفظ کیفیت هوا و ایجاد محیطی سالم و مطبوع ایفا می‌کنند، و فن‌های تخلیه بامی یا سقفی که در قسمت بالایی ساختمان نصب می‌شوند، از اجزای اصلی این سیستم‌ها به شمار می‌روند، با مکش هوا از داخل ساختمان و انتقال آن به بیرون، به تهویه مناسب فضا کمک کرده و در بهبود کیفیت هوای تنفسی ساکنان نقش بسزایی دارند، لذا در انتخاب این فن‌ها، استفاده از محصولات شرکت‌های معتبر ایرانی که از کیفیت و کارایی بالایی برخوردارند، توصیه می‌شود.
ضوابط و مقررات فنی تجهیزات مکانیکی
- تمامی تجهیزات مورد استفاده در تأسیسات مکانیکی باید دارای گواهینامه فنی معتبر از سازمان ملی استاندارد ایران باشند. این گواهینامه، تضمینی بر انطباق محصول با استانداردهای کیفی و ایمنی است.
- شرکت‌های تولیدکننده ملزم به ارائه اطلاعات فنی کامل و دقیق به همراه دفترچه‌های راهنما برای تمامی تجهیزات خود هستند. این اطلاعات باید شامل مشخصات فنی، دستورالعمل‌های نصب، راه‌اندازی، بهره‌برداری و نگهداری باشد تا استفاده‌کنندگان بتوانند به‌درستی از تجهیزات استفاده کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.
مشخصات تأسیسات مکانیکی در لیست متریال مشارکت ساخت
ضروری است که در قرارداد مشارکت در ساخت، مشخصات کامل تجهیزات و تاسیسات مکانیکی به طور دقیق در فهرست مصالح مورد استفاده قید شود. در ادامه، به بررسی ابعاد مختلف این موضوع خواهیم پرداخت تا اهمیت آن روشن‌تر گردد.
در انتخاب و تهیه تجهیزات سرمایشی، فهرستی از مصالح و دستگاه‌های مورد نیاز وجود دارد که به‌طورکلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
سیستم خنک‌کننده و سرمایشی
یکی از مهم‌ترین قسمت‌های فهرست تجهیزات و مصالح، مربوط به سیستم خنک‌کننده است که در دو گروه اصلی قرار می‌گیرد:
گروه اول: سیستم‌های سرمایشی مرکزی
این دسته، شامل تجهیزات پیشرفته و متمرکز برای خنک کردن یک فضای بزرگ یا مجموعه‌ای از فضاها است. در این روش، اجزای اصلی عبارت‌اند از:
- چیلر: چیلرها معمولاً از نوع تراکمی یا جذبی بوده و برندهای ژاپنی و اروپایی از جمله تولیدکنندگان مطرح آن هستند.
- فن کویل: مبدل‌های حرارتی که هوای محیط را با استفاده از آب سرد شده توسط چیلر، خنک می‌کنند. این دستگاه‌ها معمولاً به‌صورت سقفی یا زمینی نصب شده و تولیدکنندگان ژاپنی، اروپایی و کره‌ای در این زمینه فعال هستند.
- ترموستات: ترموستات‌های اروپایی به دلیل دقت و کیفیت بالا، انتخاب مناسبی به شمار می‌روند. در انتخاب متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، به این نکته توجه ویژه داشته باشید.
گروه دوم: سیستم‌های سرمایشی مستقل واحدی
این رویکرد، برای خنک کردن فضاهای کوچک‌تر و به‌صورت مستقل استفاده می‌شود. مهم‌ترین نمونه این نوع سیستم، داکت اسپلیت (پکیج کانالی مستقل واحدی) است که تمامی اجزای لازم برای سرمایش یک فضا را در یک واحد مستقل جای‌داده است.
سیستم گرمایشی
یکی از اجزای حیاتی در فهرست تجهیزات و مصالح ساختمانی، سیستم گرمایشی است که به دو دسته اساسی تقسیم می‌گردد:
گروه اول: سیستم‌های گرمایشی مرکزی
این رویکرد، شامل استفاده از یک منبع گرمایشی متمرکز برای تأمین گرمایش کل ساختمان یا بخش‌های بزرگی از آن است. اجزای اصلی این سیستم عبارت‌اند از:
- دیگ آب گرم: بخش اصلی سیستم گرمایشی مرکزی است که با گرم کردن آب، انرژی مورد نیاز برای گرمایش ساختمان را فراهم می‌کند. دیگ‌های آب گرم فولادی درجه یک، به دلیل دوام و کارایی بالا، گزینه‌ای مناسب هستند.
- فن کویل: این دستگاه‌ها که می‌توانند با سیستم سرمایشی نیز مشترک باشند، هوای محیط را با استفاده از آب گرم شده توسط دیگ، گرم می‌کنند.
- حوله خشک‌کن: این سیستم، علاوه بر گرم کردن فضای سرویس‌های بهداشتی، برای خشک کردن حوله‌ها نیز کاربرد دارد و به‌عنوان بخشی از سیستم گرمایشی مرکزی عمل می‌کند.
گروه دوم: سیستم‌های گرمایشی مستقل واحدی
این رویکرد، برای گرم‌کردن هر واحد به‌صورت جداگانه و مستقل استفاده می‌شود. در این روش، اجزای اصلی عبارت‌اند از:
- پکیج گرمایشی: یک واحد گرمایشی مستقل است که وظیفه تأمین گرمایش و آب گرم مصرفی هر واحد را بر عهده دارد.
- رادیاتور و حوله خشک‌کن: رادیاتورها برای گرم کردن فضاهای اصلی واحد استفاده می‌شوند و حوله خشک‌کن‌ها نیز همانند روش قبل، در سرویس‌های بهداشتی کاربرد دارند.
لازم به ذکر است، در صورت استفاده از سیستم داکت اسپلیت برای سرمایش، لازم است یک کویل آب گرم نیز بر روی آن نصب شود تا امکان تأمین گرمایش در فصل زمستان نیز فراهم گردد.
سخن آخر
متریال در قرارداد مشارکت در ساخت، سندی مهم است که به طور دقیق و جامع مشخص می‌کند ساختمان چگونه و با چه کیفیتی ساخته خواهد شد. این فهرست شامل جزئیاتی نظیر تعداد طبقات، کاربرد هر طبقه، ویژگی‌های فنی، و البته نوع، برند، کیفیت و مقدار مصالح و تجهیزات مورد نیاز برای ساخت و تکمیل بنا است.
این فهرست که به امضای طرفین قرارداد می‌رسد، جزئی جدایی‌ناپذیر از قرارداد بوده و مبنای عمل در طول پروژه ساخت‌وساز خواهد بود.